संस्कृत
I. शुद्धिकरणसिद्धान्त
प्रथमं यद्यपि द्वयोः प्रकारयोः जलशुद्धिकरणयोः जलमलं शुद्धं कर्तुं शक्यते तथापि तेषां शुद्धिसिद्धान्ताः समानाः न सन्ति । आरओ रिवर्स असमोसिस् जलशुद्धिकरणं अन्तः आरओ रिवर्स असमोसिस् झिल्ली इत्यनेन सुसज्जितम् अस्ति । दबावस्य क्रियायाः अन्तर्गतं जलं आरओ-झिल्लीद्वारा गन्तुं शक्नोति, यदा तु अकार्बनिकलवणं, भारीधातु-आयनं, जीवाणुः, विषाणुः च इत्यादीनि अशुद्धयः विपरीत-आसमासिस-झिल्लीद्वारा अवरुद्धाः भवन्ति
अल्ट्राफिल्टरेशनजलशुद्धिकरणाः स्वस्य आन्तरिक अल्ट्राफिल्टरेशनझिल्लीद्वारा जलस्रोतं शुद्धयन्ति । दाबभेदस्य धक्कायाः अधीनं जलस्रोतः अस्याः झिल्लीस्तरस्य माध्यमेन गत्वा अशुद्धयः छानयितुं शक्नोति ।
II. शुद्धि परिशुद्धता
द्वयोः प्रकारयोः जलशुद्धिकरणयोः सिद्धान्तानुसारं शुद्धिकरणसटीकतायां केचन भेदाः सन्ति । आरओ रिवर्स असमोसिस् जलशुद्धिकरणस्य अन्तः आरओ झिल्ली भवति, अस्य झिल्लीयाः छिद्राणि नैनोमीटर् स्तरवत् लघु भवन्ति । लघुविषाणुः जीवाणुः च आरओ झिल्लीयाः छिद्रेभ्यः सहस्रगुणाः बृहत्तराः भवन्ति । अतः आरओ झिल्लीद्वारा यत् जलं गच्छति तस्मिन् मूलतः केवलं जलं भवति अन्ये च तत्त्वानि न सन्ति, तथा च छानितं जलं प्रत्यक्षतया वा क्वाथ्य वा पिबितुं शक्यते
अल्ट्राफिल्टरेशनजलशुद्धिकरणस्य अन्तः अल्ट्राफिल्टरेशनझिल्ली भवति, अस्य छाननझिल्लीयाः छिद्र आकारस्य सटीकतापरिधिः ०.०१~०.००१μm भवति, यत् आरओ रिवर्स असमोसिस् जलशुद्धिकरणस्य अपेक्षया एकक्रमेण बृहत्तरं भवति तस्मिन् एव काले अल्ट्राफिल्टरेशन-झिल्ली न केवलं जलं गन्तुं शक्नोति अपितु केचन लघु-आणविक-द्रव्याणि लघु-आयतन-युक्तानि, यथा केचन खनिज-तत्त्वानि अपि गन्तुं शक्नोति